Ngày 24/11/2025 tại Khoa Tài nguyên và Môi trường – Học viện Nông nghiệp Việt Nam, nhóm Nghiên cứu mạnh "Quản lý tổng hợp tài nguyên Đất, Nước, Dinh dưỡng cây trồng" đã tổ chức buổi Seminar khoa học với chủ đề “Xây dựng mô hình bảo vệ môi trường đất cát khô hạn nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, phục vụ sản xuất Lạc – Táo bền vững tại vùng duyên hải Nam Trung Bộ”, do ThS. Nguyễn Văn Thao trình bày. Buổi semina thu hút sự tham gia của các giảng viên, cán bộ nghiên cứu và sinh viên quan tâm đến lĩnh vực nông nghiệp bền vững trong điều kiện khô hạn.
    |
 |
| ThS. Nguyễn Văn Thao trình bày nghiên cứu |
Vùng duyên hải Nam Trung Bộ có diện tích đất cát lớn, thường xuyên chịu tác động khắc nghiệt của biến đổi khí hậu. Đất ở khu vực này có đặc điểm nghèo dinh dưỡng, tỷ lệ cát thô chiếm trên 88%, hàm lượng hữu cơ chỉ dao động từ 0,1 – 3%, khả năng giữ nước thấp, tầng đất mỏng và dễ thoái hóa. Không chỉ vậy, khí hậu vùng nghiên cứu khô nóng quanh năm với nhiệt độ trung bình trên 26°C, độ ẩm thấp và gió mạnh, đặc biệt vào đầu mùa khô. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải tìm kiếm các giải pháp canh tác bền vững để giúp nông dân ổn định sản xuất.
Hiệu quả mô hình thực hiện trên cây Lạc cho thấy, độ ẩm tầng canh tác tăng 2,7–3,2%, chiều cao cây lạc tăng thêm 7 cm so với đối chứng, một số dịch hại giảm đáng kể, cây sinh trưởng đồng đều hơn, năng suất thực thu tăng 12%, đạt 4,58 tấn/ha, lợi nhuận mô hình cao hơn đối chứng 16–18% dù chi phí tăng do vật tư kỹ thuật. Giải pháp che phủ, giữ ẩm bằng phụ phẩm nông nghiệp và sử dụng phân hữu cơ vi sinh giúp cải thiện khả năng giữ ẩm, hạn chế nén chặt đất, duy trì dung trọng trong mức cho phép, tăng hàm lượng hữu cơ và một số chỉ tiêu dinh dưỡng.
Trong điều kiện khô hạn của Ninh Thuận, mô hình áp dụng biện pháp trồng xen đậu đen, che phủ rơm và sử dụng chế phẩm sinh học giúp: tăng độ ẩm đất rõ rệt ở các giai đoạn quan trọng: ra hoa và đậu quả, giảm số lần tưới, tiết kiệm nước tưới, cành cấp 1 có chiều dài và đường kính lớn hơn so với đối chứng, tăng độ Brix, cải thiện chất lượng quả, năng suất thực thu tăng 15,8%, lợi nhuận tăng 14,9%, cho thấy hiệu quả kinh tế cao dù chi phí đầu tư ban đầu lớn hơn. Ngoài ra, hàm lượng chất hữu cơ được cải thiện ở tầng đất mặt, chỉ tiêu CEC tăng nhẹ, giúp đất giữ dinh dưỡng tốt hơn, hệ vi sinh vật đất phát triển mạnh.
|
 |
| Hình ảnh thực địa vùng nghiên cứu |
Buổi Seminar đã cung cấp bằng chứng khoa học rõ ràng cho thấy các giải pháp cải tạo đất cát biển áp dụng cho hai loại cây chủ lực là lạc và táo hoàn toàn khả thi về kinh tế và phù hợp với điều kiện khô hạn ven biển. Những giải pháp này góp phần cải thiện độ phì đất, tăng năng suất, nâng cao thu nhập cho người dân và hướng tới nông nghiệp bền vững.
Nghiên cứu đề xuất: Mở rộng mô hình cho các vùng đất cát ven biển có điều kiện tương tự; Tiếp tục tích hợp thêm các giải pháp hữu cơ và công nghệ vi sinh để tăng cường phục hồi đất; Tăng cường đào tạo và chuyển giao kỹ thuật cho nông dân địa phương.
Buổi hội thảo kết thúc trong không khí trao đổi học thuật sôi nổi, mở ra nhiều hướng nghiên cứu ứng dụng tiềm năng cho phát triển nông nghiệp bền vững vùng duyên hải Nam Trung Bộ.
ThS. Nguyễn Văn Thao - Nhóm Nghiên cứu mạnh "Quản lý tổng hợp tài nguyên Đất, Nước, Dinh dưỡng cây trồng"